Historia Norwegii widziana polskimi oczami
Co łączy Knuta Hamsuna, Sigrid Undset, Fridtjofa Nansena i mieszkankę norweskiej wsi Astrid Karl Moen? Zostali wybrani na świadków dziejów w nowej książce, dzięki której Polacy mogą zapoznać się z XX wieczną historią Norwegii w swoim własnym języku.
Książka jest przeznaczona dla Polaków, którzy chcą dowiedzieć się więcej o Norwegii, zapoznać się z norweską kulturą, społeczeństwem i historią, mówi Paweł Urbanik, jeden z autorów książki.
Tytułowa „Droga na Północ” to ponad 600 stron tekstu i ponad 100 stron zdjęć począwszy od 1900 roku.
Dla nas jest to nowa historia. Chcieliśmy poznać tożsamość Norwegów poprzez ich własne świadectwo i zrozumieć, co wydarzyło się w Norwegii w XX wieku, wyjaśnia powody powstania książki jej współautorka Agnieszka Knyt.
700 stron
Projekt jest finansowany przez Norwegię poprzez fundusze norweskie. Prace nad książką rozpoczęły się w 2012 roku i trwały 3 lata. Teksty podzielono na sześć różnych okresów od 1900 do 2000 roku. Każdy okres poprzedzony jest obszernym wprowadzeniem na temat sytuacji i wydarzeń w Norwegii, aby ułatwić polskiemu czytelnikowi umiejscowienie tekstów w odpowiednim kontekście historycznym.
Fragmenty pamiętników, autobiografii, biografii, artykułów, listów, wspomnień i innych tekstów świadków historii zapewniają wgląd w szerokie spektrum tematyczne, charakteryzujące norweską historię od 1900 roku. Oto tylko kilka przykładów: rozwiązanie unii ze Szwecją, okupacja niemiecka, kolaboracja z okupantem, walka o równość, imigracja, ruch na rzecz ochrony środowiska, życie codzienne, przemysł naftowy.
Wybór tekstów, które ostatecznie trafiły do tego opracowania, nie był łatwym zadaniem. Na mnie osobiście szczególnie duże wrażenie robią teksty, pochodzące z pamiętnika Odda Nansena z niemieckiego obozu jenieckiego podczas wojny. Również listy Norwegów do krewnych w Stanach Zjednoczonych są bardzo ciekawym zbiorem tekstów, gdyż niosą ze sobą bardzo duży ładunek emocjonalny, mówi Urbanik.
Wybrane i przetłumaczone na język polski fragmenty oparte są o teksty zarówno znanych, jak i nieznanych Norwegów. Według autorów stanowią one złożony obraz norweskiej historii, sporządzony specjalnie dla polskich czytelników.
Norwegia jest dla wielu Polaków odległym krajem, zarówno geograficznie, jak i kulturowo. W wielu dziedzinach jesteśmy różni, ale w innych istnieje między nami wiele podobieństw, mówi Agnieszka Knyt.
Paweł Urbanik dodaje, że obecnie w Polsce obserwujemy szereg procesów, które przypominają swym charakterem wydarzenia, jakie miały miejsce w XX wiecznej Norwegii i uważa, że z powodu tej interesującej perspektywy książka może okazać się ciekawym źródłem porównań dla wielu polskich czytelników: Takim przykładem może być pojawienie się ruchu feministycznego w latach 70-tych, czy społeczeństwa konsumpcyjnego w latach 80-tych. Ale jest to również interesujące spojrzenie na okres II wojny światowej z norweskiej perspektywy, która zdecydowanie różni się od polskich doświadczeń, mówi Urbanik.
Norweska historia pokazana jest w książce z polskiej perspektywy i wszystko wskazuje na to, że mamy do czynienia z wyjątkowym opracowaniem. Wydaje się, że warto byłoby pokusić się o przetłumaczenie jej teraz na język norweski tak, aby to Norwegowie mogli spojrzeć na swoją własną historię oczami Polaków.
Fakty o projekcie
Książka została wydana przez Fundację Ośrodka KARTA w ramach cyklu Zbliżenia. XX wiek. Projekt jest finansowany przez Norwegię poprzez fundusze norweskie kwotą 73 000 euro. NORLA – Norweska Literatura za Granicą – jest norweskim partnerem w projekcie.
http://norwegia.karta.org.pl/
Źródło: Ambasada Norwegii w Warszawie (amb-norwegia.pl)
Fot: własność redakcji